Prof. Dr. Namık Açıkgöz

"Menteşe" mi "Muğla" mı?

Hatırlarsanız, "Muğla'nın Aydın'dan bağımsız il oluşunun 100. yılı" efsanesinde de ehil insanlara danışılmadan kollar sıvanmıştı da sonradan haberimiz olduğunda müdahale etmek zorunda kalmış ve tarihi düzeltmiştik.

Vallahi sevgili Özcan haklı. Muğla ili büyük şehir olurken vahim bir hata yapılmış. ("Yapılmış" diyorum; zira iş olup bitmiş; bizim daha sonra haberimiz oldu.) Muğla il genelinin adı "Muğla" olarak kabul edilmiş ve il merkezi olan şehrin adı "Menteşe" yapılmış.

Muğla ili merkez ilçesine "Menteşe" adını vermek çok ters bir mantığın eseri... Daha doğrusu mantıksızlığın... Önümüzde Hatay ve İçel örnekleri var. "Hatay" ilin genel adı, merkez ilçesi Antakya. "İçel" ilin genel adı, merkez ilçesi Mersin.

Muğla için yakışan da ilin genel adının Menteşe olması, merkez ilçe adının da Muğla olarak kalmasıydı. Menteşe Beyliği Çine'den Fethiye'ye; Tavas'tan Datça'ya kadar olan tarihî coğrafyanın adıdır. Bu coğrafyayı mülk tutan atalarımız vermiştir bu ismi; gökten zembille inmemiştir. Yörede 200 yıl kadar hüküm sürmüş ve buraları bir Türk-İslam yöresi yapmış insanlardan miras kalmış bir isimdir "Menteşe"!... Yeni düzenlemede "Menteşe" adının hatırlanması elbette güzel bir şey; bir kadirşinaslık ve takdire şayan bir davranış.... Ama verilen isim yanlış yere, yanlış şekilde verilmiş. Yüzlerce yıl "Menteşe" adı ile anılan geniş bir coğrafya, sadece il merkezine indirgenemez.

***

Biz böyle hataları hep yapıyoruz. Mesela "Ege Üniversitesi" ve "Dokuz Eylül Üniversitesi" isimlendirmesi de yanlış. "Ege Üniversitesi" dediğimiz üniversite sadece İzmir'deki birimlerden ibaret ama Dokuz Eylül Üniversitesi, daha düne kadar bütün Ege bölgesine yayılmıştı. Bu durumda hangi üniversitenin adı "Ege Üniversitesi" olmalıydı... Elbette bütün Ege'ye yayılan Dokuz Eylül'ün adı olmalıydı. Bizim il merkezimizin de "Menteşe" diye isimlendirilmesinde, Ege-Dokuz Eylül isimlendirmelerindeki terslik görülüyor.

Muğla il merkezinde ve bütün ilçelerinde "Menteşe" adıyla sivil ve resmî kurumlar kurulabilir. Nitekim, biz 1998 yılında "Menteşe Grubu" adıyla bir sivil inisiyatif grubu olarak bir araya geldik. Üniversite kütüphanesinin adı "Menteşe Kütüphanesi" oldu... Yarın öbürgün Milas'ta "Menteşe bilmem nesi" diye bir resmî veya sivil kuruluş ortaya çıkabilir. O zaman "Orada ‘Menteşe' adının ne işi var?" mı diyeceğiz?...

Her ne olursa olsun, "Menteşe" adı, sadece merkez ilçenin adı olmaktan çıkarılmalıdır. Kanunda ufak bir değişiklik mi yapılacak; yeni bir kanun teklifi mi verilecek?.... Her ne yapılacaksa yapılmalı, "Menteşe" isimlendirmesi, Muğla ilinin genel adı olmalı; merkez ilçe Muğla olarak kalmalıdır. 

http://www.hamlegazetesi.com.tr/mentese-mi-mugla-mi-2/